Ook dierenoma's helpen

Deze aflevering van onze Dierenlevens-blog gaat over dieren die bijspringen in de opvoeding als de moeder in moeilijkheden komt. Oma’s kunnen ons hier nog een boel over leren. Onze dank gaat uit naar een van onze donateurs die ons op het volgende verhaal heeft gewezen. Haar buurman had thuis twee generaties geiten. Toen een van de jongsten een kleintje kreeg, wist ze niet wat ze ermee aan moest. Het kleine geitje werd zelfs meerdere malen naar de tepel gebracht, maar de twee leken maar geen band met elkaar te kunnen opbouwen.

De grootmoeder zag dit allemaal gebeuren en besloot een handje te helpen. Ze produceerde zelfs melk voor de zuigeling. Langzaamaan is zij de zorg voor de kleine gaan afwisselen met de moeder. Ze bleef de moeder bijstaan en zorgde dat het geitje altijd genoeg eten had.

Onlangs was er nog een ander bericht in het nieuws over helpende oma’s. Tijdens een Japans onderzoek naar wilde makakenfamilies werd er iets interessants ontdekt. Een grootmoedermakaak nam de zorg over van haar kleinkind toen de moeder verdwenen was. Ze droeg het kleintje, verzorgde en zoogde het, terwijl ze waarschijnlijk geen melk produceerde. Misschien stelde het zuigen op zich het kleintje al gerust. 

Van generatie op generatie

Toen de moeder na verloop van tijd terugkwam (waarschijnlijk na 6-14 dagen) nam ze de zorgtaken weer over. In deze groep heeft men ook nog een andere oma de zorg gedeeltelijk zien overnemen van een moeder die moeite had met de opvoeding. In dit geval produceerde de grootmoeder wel melk.

Het belangrijkste wat we hieruit kunnen opmaken is dat de grootmoeders bereid waren om heel snel bij te springen, maar geen bezitterig gedrag vertoonden ten opzichte van de kleine. In beide gevallen hadden ze geen problemen met het verdelen van de zorg of het teruggeven van het kleintje aan de moeder zodra de klus geklaard was. Dit toont aan dat ze haarfijn aanvoelen wat in zo’n situatie het beste is. Dat is heel wat anders dan het simpelweg ‘overnemen’ van een kleintje dat in de steek gelaten is.

Bronnen:
BBC News – Grandmother Monkeys care for baby

Nakamichi, M., Onishi, K. en Yamada, K. (2009) Old grandmothers provide essential care to their young granddaughters in a free-ranging group of Japanese monkeys (Macaca fuscata) Primates, Online first. 10.1007/s10329-009-0177-7