Dierentaal

Als we met het word ‘taal’ een bepaald communicatiesysteem bedoelen, kunnen we zeggen dat dieren allerlei eigen talen spreken. Kippen hebben bijvoorbeeld meer dan 30 verschillende roepen die ze gebruiken om hun groep te wijzen op voedsel of gevaar. Kuikens communiceren vanuit het ei al met hun moeder, jonge hanen hebben een speciale ‘voedselroep’ om de hennen te laten weten dat er voedsel is gevonden en hennen maken een lieflijk kraaiend geluid als ze tevreden zijn.
Gezelligheid op het dorpsplein. 
(c) Compassion in World Farming / Chi Keung Wong

Varkens zijn kletskousen; ze communiceren met geknor, gepiep, geronk, gesnuif, met kauwende geluiden en met het geklik van hun tanden. Zeugen hebben een speciale roep voor hun biggetjes als het tijd is om te zogen. Zeugen en biggen communiceren daarnaast met elkaar door middel van gepiep en gegrom en als biggen van hun moeder gescheiden worden, gaan ze om haar gillen. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat zeugen sterker reageren op wanhopige kreten van koude, hongerige biggen dan op het geroep van grotere, meer weldoorvoede biggen.

Dieren begrijpen soms ook elkaars taal. Sommige dieren kunnen bijvoorbeeld de betekenis van de alarmroep van een andere dier begrijpen.

Honden en mensen leven al sinds mensenheugenis samen. Honden begrijpen vaak snel wat mensen bedoelen (waarschijnlijk halen ze de boodschap uit de toon waarop het gezegd wordt), maar mensen hebben aan de andere kant vaak moeite met de blaftaal van hun viervoeter. In dit boeiende filmpje (dat we te danken hebben aan de social networking site Petstreet) helpt communicatiespecialist John Rogerson ons om de boodschappen van onze trouwe viervoeters te ontcijferen.

Moederkippen voelen empathie voor hun kuikens

Het is algemeen bekend dat hennen met kuikens beschermend en verzorgend optreden richting hun kroost. De moeders maken zich niet alleen druk om hun veiligheid en welzijn, maar ze voelen ook empathie, wat door wetenschappers wordt beschreven als ‘het zich kunnen verplaatsen in de gevoelens of de gedachtegang van een ander’. 

Wetenschappers van de Universiteit van Bristol, in het Verenigd Koninkrijk, stelden moederkippen en kuikens bloot aan pufjes lucht. Wanneer de pufjes lucht op de moederkippen gericht waren, vertoonden deze tekenen van angst en werden ze alerter; ze streken minder vaak hun veren glad en de temperatuur van hun ogen daalde. Wanneer de wetenschappers de kuikens blootstelden aan de pufjes, vertoonden de moederkippen dezelfde verschijnselen, maar daarnaast ging ook hun hartslag omhoog en ze maakten meer klokkende geluiden richting hun kuikens, wat duidt op bezorgdheid.
Moederhennen voelen empathie voor hun kuikens

Onderzoeker Jo Edgar: “We hebben kunnen aantonen dat volwassen vrouwelijke vogels tenminste een van de essentiële kenmerken van ‘empathie’ bezitten; ‘het zich kunnen verplaatsen in de gevoelens of de gedachtegang van een ander’.

De onderzoekers gebruikten kippen voor dit onderzoek, omdat in de vee-industrie “kippen regelmatig worden blootgesteld aan soortgenoten die tekenen van pijn of stress vertonen. Dit wordt veroorzaakt door de routinematige praktijken in de intensieve veehouderij; de gevolgen hiervan zijn onder andere botbreuken en aandoeningen aan de poten."

Wetenschappers hebben in het verleden ook kunnen aantonen dat kippen kunnen anticiperen op toekomstige gebeurtenissen aan de hand van eerdere ervaringen en daar vervolgens naar handelen. Ze produceren namelijk meer dan 30 verschillende geluiden waarmee ze met elkaar kunnen communiceren en kippen kunnen tellen! Maar helaas wordt er in de intensieve veehouderij totaal geen rekening gehouden met deze bijzondere vermogens van kippen. Het feit dat nu is aangetoond dat kippen empathie voelen, bevestigt nog maar eens dat het ontzettend belangrijk is dat dieren in de veehouderij in een omgeving leven die hun natuurlijk gedrag niet in de weg staat en waarin ze een dierwaardig leven kunnen leiden. Dieren zijn uiterst gevoelige wezens en wat er met hen gebeurt, heeft invloed op hun welzijn.

Voor meer informatie over dierenwelzijn in de veehouderij en hoe u kunt helpen om de misstanden in de intensieve veehouderij een halt toe te roepen, ga dan naar de website van Compassion in World Farming.

Bronnen:
‘The foundations of empathy are found in the chicken'. Persbericht van de Universiteit van Bristol, uitgekomen op 9 maart 2011. http://bristol.ac.uk/news/2011/7525.html
‘Avian maternal response to chick distress’, J L Edgar, J C Lowe, E S Paul, C J Nicol, online publicatie voorafgaand aan het persbericht, Proceedings of the Royal Society B, 9 maart 2011.